De proxeneticis. O pośrednictwie handlowym w prawie rzymskim uwag kilka
De proxeneticis. O pośrednictwie handlowym w prawie rzymskim uwag kilka
StatusVoR
Alternative title
De proxeneticis. Some remarks on trade intermediation in Roman law
Authors
Sitek, Bronisław
Monograph
Monograph (alternative title)
Date
2024
Publisher
Journal title
Studia Prawnicze KUL
Issue
3(99)
Volume
Pages
Pages
119-132
ISSN
2719-4264
1897-7146
1897-7146
ISSN of series
Access date
2024-09-30
Abstract PL
Przedmiotem opracowania jest instytucja pośrednika handlowego w prawie rzymskim określanego jako proxeneta. Po wojnach punickich Rzym ewoluował w kierunku państwa globalnego, co przyczyniło się do dynamicznego rozwoju gospodarczego, zwłaszcza handlu. Kupcy przemierzający ogromne połacie imperium potrzebowali lokalnego wsparcia ze strony osób znających miejscowe prawo, zwyczaje, a przede wszystkim stosunki handlowe. Pierwowzorem dla działalności proxenetae były osoby zajmujące się swataniem czy poszukiwaniem klientów dla prostytutek (lenocinium). Instytucja pośrednika handlowego w prawie rzymskim jest dość dobrze opracowana w literaturze dawnej i współczesnej. Nie istnieje natomiast żadne szersze opracowanie tej instytucji w piśmiennictwie polskojęzycznym. Stąd celem opracowania jest przede wszystkim przybliżenie polskiemu czytelnikowi takich kwestii, jak: kim był proxeneta, na jakiej podstawie prawnej działał, sposób określenia jego wynagrodzenia, rozstrzyganie sporów między pośrednikiem a osobą, której udział profesjonalnego wsparcia. Ciekawym zagadnieniem poruszanym w niniejszym studium jest również kwestia społecznej oceny działalności proxenetae. Podstawową zastosowaną metodą badawczą jest metoda prawno-historyczno-dogmatyczna. Badania zostały ograniczone zasadniczo do analizy trzech fragmentów autorstwa Ulpiana zachowanych w D. 50.14. Ponadto, w ramach metodologii, Autor przeprowadzając analizę wspomnianych fragmentów, opierał się na ich umiejscowieniu przez Otto Lenela w Palingenesia, co niewątpliwie stanowi novum w dotychczasowym dorobku romanistycznym. Podstawowym wnioskiem płynącym z opracowania jest stwierdzenie, że proxeneta jest archetypem dzisiejszej instytucji pośrednika handlowego.
Abstract EN
The subject of this study is the institution of a trade intermediary in Roman law referred to as proxeneta. After the Punic Wars, Rome evolved into a global state, which contributed to rapid economic development, especially of trade. Merchants traversing vast swathes of the empire needed local support from people familiar with local law, customs and, above all, trade relations. The prototype for the activity of proxenetae were persons engaged in matchmaking or finding clients for prostitutes (lenocinium). The institution of the trade intermediary in Roman law is quite well studied in ancient and modern literature. However, there is no major study of this institution in the Polish-language literature. Hence, the aim of the study is primarily to familiarise the Polish reader with such issues as: who the proxeneta was, on what legal basis he acted, the manner of determining his remuneration, and the settlement of disputes between the intermediary and the person to whom he provided professional support. The question of the social evaluation of proxenetae’s activity is another interesting issue addressed in this study. The primary research method used is the legal-historical-dogmatic method. The research was essentially limited to an analysis of three passages by Ulpian preserved in D. 50.14. In addition, as part of the methodology, when analysing the aforementioned fragments, the author relied on their placement by Otto Lenel in the Palingenesia, which undoubtedly constitutes a novelty in the existing Romanist output. The main conclusion of the study is that the proxeneta is the archetype of today’s trade intermediary institution.
Abstract other
Keywords PL
pośrednictwo handlowe
proxeneta
wynagrodzenie pośrednika
charakterystyka pośrednictwa
proxeneta
wynagrodzenie pośrednika
charakterystyka pośrednictwa
Keywords EN
trade intermediation
proxeneta
intermediary remuneration
characteristics of intermediation
proxeneta
intermediary remuneration
characteristics of intermediation
Keywords other
Exhibition title
Place of exhibition (institution)
Exhibition curator
Type
License type
Funder
Time range from
Time range to
Contact person name
Related publication
Related publication
Grant/project name
Collections
Views
13Acquisition Date18.12.2025
Downloads
1Acquisition Date18.12.2025
Altmetrics©
Dimensions
Google Scholar
