Samorząd terytorialny a zasada pomocniczości w trzeciej dekadzie XXI wieku
Samorząd terytorialny a zasada pomocniczości w trzeciej dekadzie XXI wieku
StatusVoR
Alternative title
Territorial self-government and the principleof subsidiarity in the third decade of the 21st century
Authors
Izdebski, Hubert
Monograph
Samorząd terytorialny III Rzeczypospolitej Polskiej 1990-2025. Osiągnięcia, porażki, wyzwania
Monograph (alternative title)
Editor
Lutrzykowski, Alfred
Date
2025-09
Place of publication
Publisher
Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
Journal title
Volume
Pages
55-90
DOI
ISSN
ISBN
9788397194380
eISBN
Series
Series number
ISSN of series
Access date
2025-10-14
Remarks
Abstract PL
Celem opracowania jest odniesienie deklaracji zasady pomocniczości w najwyższej rangi dokumentach prawnych do tego, jak jest i jak może ona być rozumiana w ogólniejszym ujęciu doktryn polityczno-prawnych, a na tym tle podjęcie próby wyciągnięcia wniosków co do tego, co z tak rozumianej zasady pomocniczości wynika i powinno wynikać dla polskiego samorządu terytorialnego w sytuacji aktualnej juz nie tylko potrzeby, ale i powstałej na nowo w 2023 r. po okresie etatyzacji i recentralizacji możliwości nadania mu realnych atrybutów samorządności. W perspektywie właściwej trzeciej dekadzie XXI stulecia problemtyki samorządu terytorialnego nie można podejmować bez wychodzenia od zasady pomocniczości - przy zarazem dostrzeganiu, że jej zakres znacząco wykracza poza to, co na jej temat zadeklarowano w Konstytucji RP czy w prawie pierwotnym Unii Europejskiej. Jest tak również z tego powodu, że obok tradycyjnego rozumienia pomocniczości w kategoriach wertykalnych, które, co szczególnie istotne w państwach unitarnych, określają pozycję i istotę zadań samorządu terytorialnego, powinno się mieć na uwadze nowszy aspekt pomocniczości, mianowicie horyzontalny, określający podstawy sposobu wykonywania zadań publicznych, których istotna część ma, zgodnie z art. 16 ust. 2 Konstytucji RP, przysługiwać samorządowi. Konstytucja RP oraz odpowiednie dokumenty międzynarodowe i unijne upoważniają do twierdzenia o przyjęciu, a zatempotrzebie kierowania się w ustawodawstwie i w praktyce naturalistyczną, a nie państwową konstrukcję samorządu. Zasada decentralizacji, również zadeklarowana w Konstystucji RP, służyc ma operacjonalizacji zasady pomocniczości jako podstawowej zasady ustrojowej.
Abstract EN
Abstract other
Keywords PL
samorząd terytorialny
pomocniczość
decentralizacja
naturalistyczna i państwowa konstukcja samorządu
pomocniczość
decentralizacja
naturalistyczna i państwowa konstukcja samorządu
Keywords EN
Keywords other
Conference edition name
Conference place
Start date
Finish date
Exhibition title
Place of exhibition (institution)
Exhibition curator
Organisational Unit
Instytut Prawa
Wydział Prawa w Warszawie
Wydział Prawa w Warszawie
Type
Version
Version of Record
License type
Funder
Time range from
Time range to
Contact person name
item.page.relation.dataset
Related publication
Related publication
Grant/project name
Collections
Views
7Acquisition Date17.12.2025
Downloads
1Acquisition Date17.12.2025