Wystawa "Dwie dusze twórcy ludowego"

Simple item page
dc.abstract.authorPierwsza w Polsce krytyczna wystawa poświęcona sztuce ludowej. Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, 04/11/2024-9/11/2025. Recenzowana w Culture.pl; wywiad ze mną w "Dwurygodniku" oraz TVPWorld, Pulse of Culture. Sztuka ludowa to zjawisko kulturowe, które powstało w wyniku kontaktu dwóch odmiennych grup społecznych. Jedną z nich byli wykształceni mieszkańcy modernizującego się szybko świata, a drugą niewykształceni mieszkańcy tkwiącej w feudalnych relacjach wsi. W Polsce nowoczesny wynalazek sztuki ludowej stał się nieodłączną częścią romantycznej ideologii narodowej, był u początków nowoczesnego wzornictwa oraz awangardowej koncepcji sztuki, a w czasach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej został jednym z podstawowych składników polityki kulturalnej państwa, nie pozbawionym zresztą znaczenia gospodarczego. Ludowość to kategoria, w której miejscy inteligenci zawarli wszystkie swoje tęsknoty za „szczerością prymitywu” i „korzeniami narodu”. Natomiast dwie dusze to koncept, który miał połączyć romantyczny fantazmat sztuki ludu z rzeczywistością wytwarzania sztuki ludowej w PRL. Przy jego pomocy Aleksander Jackowski – jeden z najważniejszych współtwórców zjawiska sztuki ludowej – opisywał sytuację, w której wiejscy twórcy wyznawali dwie różne estetyki: „jedną na użytek własny, drugą – gdy z jakiegoś powodu ma wrócić do form tradycyjnych”. Tacy twórcy i twórczynie mianem „ludowych” określali wyroby przeznaczone dla miejskiego odbiorcy, podczas gdy te dla klientów ze wsi nazywali „swoimi”. Figura dwóch dusz wskazuje więc z jednej strony, że sztuka ludowa nie istnieje bez inteligenckiego udziału, a z drugiej każe jednocześnie pamiętać, że kreatywność artystyczna mieszkańców wsi wykracza daleko poza ramy ludowości. Choć bowiem autorstwo sztuki ludowej przypisuje się wyłącznie wiejskim wytwórcom, to nie jest nią bynajmniej wszystko, co na wsi powstaje, lecz tylko to, co spośród wiejskich wytworów za sztukę ludową uznał inteligent. Dzieło sztuki ludowej ma zawsze dwóch autorów: tego, który wykonał je na wsi, i tego, który na wieś przyjechawszy, wyselekcjonował je jako ludowe. W przypadku większości ludowych dzieł selekcjoner udzielał także instrukcji, jak je wykonać i pokazywał wiejskim wytwórcom, co uważa za piękne, bo ludowe.
dc.abstract.enThe exhibition "Two Souls of a Folk Artist" is the first critical exhibition in Poland devoted to folk art. Ewa Klekot, the exhibition curator and exhibit descriptor, focused on the concept of "two souls" in folk art. The exhibition showcased exclusively the collections of the State Ethnographic Museum. In addition to well-known and published works, it also featured objects that have never been exhibited before or that are rarely shown. The exhibition includes textiles, paper paintings, cutouts, painted wall hangings, ceramics, sculpture, painting, and woodcuts, as well as costume elements and souvenir and decorative objects, including archival materials and photographs from the State Ethnographic Museum in Warsaw. The exhibition was organized by the State Ethnographic Museum in Warsaw. The event was co-financed by the Mazovian Voivodeship Government, which organizes the State Ethnographic Museum in Warsaw. Information about the exhibition was published in: on the "Culture.pl" portal run by the Adam Mickiewicz Institute, in "Dwutygodnik" an online magazine devoted to culture, TVP World and on Polish Radio.
dc.abstract.plWystawa "Dwie dusze twórcy ludowego" to pierwsza w Polsce krytyczna wystawa poświęcona sztuce ludowej. Kuratorka wystawy i autorka opisów eksponatów, Ewa Klekot, skupiła się na koncepcie "dwóch dusz" w sztuce ludowej. Wystawa ukazywała wyłącznie zbiory Państwowego Muzeum Etnograficznego. Oprócz dzieł znanych i publikowanych prezentowała obiekty nigdy dotąd nie prezentowane lub pokazywane rzadko. Wystawa obejmuje tkaniny, malowanki na papierze, wycinanki, malowane makatki, ceramikę, rzeźbę, malarstwo i drzeworyty, a także elementy strojów i obiekty o charakterze pamiątkarskim i dekoracyjnym, w tym też materiały archiwalne i fotografie PME. Organizatorem wystawy było Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie. Wydarzenie zostało dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego, który jest organizatorem PME w Warszawie. Informacje o wystawie ukazały się m.in. na portalu "Culture.pl" prowadzonym przez Instytut Adama Mickiewicza, w "Dwutygodniku" - internetowym magazynie poświęconym kulturze, TVP World oraz w Polskim Radiu.
dc.affiliationInstytut Projektowania
dc.affiliationWydział Projektowania w Warszawie
dc.areaWarszawa
dc.contributor.authorKlekot, Ewa
dc.contributor.institutionPaństwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
dc.contributor.serieseditorEwa Klekot (kuratorka), Amudena Rutkowska (współkuratorka)
dc.coverage.spatialnational
dc.coverage.temporal1 rok
dc.date.access2024-11-05
dc.date.accessioned2025-09-23T12:35:43Z
dc.date.available2024-11-05
dc.date.created2024
dc.date.issued2024-11-05
dc.date.premiere2024-11-05
dc.date.submitted2025-06-29
dc.description.artWystawa "Dwie dusze twórcy ludowego" to pierwsza w Polsce krytyczna wystawa poświęcona sztuce ludowej. Kuratorka wystawy i autorka opisów eksponatów, Ewa Klekot, skupiła się na koncepcie "dwóch dusz" w sztuce ludowej. Wystawa ukazywała wyłącznie zbiory Państwowego Muzeum Etnograficznego. Oprócz dzieł znanych i publikowanych prezentowała obiekty nigdy dotąd nie prezentowane lub pokazywane rzadko. Wystawa obejmuje tkaniny, malowanki na papierze, wycinanki, malowane makatki, ceramikę, rzeźbę, malarstwo i drzeworyty, a także elementy strojów i obiekty o charakterze pamiątkarskim i dekoracyjnym, w tym też materiały archiwalne i fotografie PME. Organizatorem wystawy było Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie. Wydarzenie zostało dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego, który jest organizatorem PME w Warszawie. Informacje o wystawie ukazały się m.in. na portalu "Culture.pl" prowadzonym przez Instytut Adama Mickiewicza, w "Dwutygodniku" - internetowym magazynie poświęconym kulturze, TVP World oraz w Polskim Radiu.
dc.description.conftype"Sztuka ludowa to zjawisko kulturowe, które powstało w wyniku kontaktu dwóch odmiennych grup społecznych. Jedną z nich byli wykształceni mieszkańcy modernizującego się szybko świata, a drugą niewykształceni mieszkańcy tkwiącej w feudalnych relacjach wsi. Dwie dusze to koncept, który miał połączyć romantyczny fantazmat sztuki ludu z rzeczywistością wytwarzania sztuki ludowej w PRL. Figura dwóch dusz wskazuje z jednej strony, że sztuka ludowa nie istnieje bez inteligenckiego udziału, a z drugiej każe jednocześnie pamiętać, że kreatywność artystyczna mieszkańców wsi wykracza daleko poza ramy ludowości. Dzieło sztuki ludowej ma zawsze dwóch autorów: tego, który wykonał je na wsi, i tego, który na wieś przyjechawszy, wyselekcjonował je jako ludowe. Wystawa wykorzystuje wyłącznie zbiory Państwowego Muzeum Etnograficznego. Oprócz dzieł znanych i publikowanych prezentuje obiekty nigdy dotąd nie prezentowane lub pokazywane rzadko. Pokaz obejmuje tkaniny, malowanki na papierze, wycinanki, malowane makatki, ceramikę, rzeźbę, malarstwo i drzeworyty, a także elementy strojów i obiekty o charakterze pamiątkarskim i dekoracyjnym. Wykorzystane też zostały materiały archiwalne i fotografie." (PME)
dc.description.points50
dc.description.provenancepurchasePaństwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
dc.description.typecategory_major
dc.editor.points50
dc.editor.share100
dc.exhibition"Dwie dusze twórcy ludowego"
dc.exhibition.cityPaństwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
dc.exhibition.countryPolska
dc.exhibition.endDate2025-11-09
dc.exhibition.seriesweblinkhttps://ethnomuseum.pl/blog/nowa-wystawa-czasowa-dwie-dusze-tworcy-ludowego/
dc.exhibition.startDate2024-11-05
dc.exhibition.weblinkhttps://ethnomuseum.pl/wystawy/dwie-dusze-tworcy-ludowego/
dc.identifier.urihttps://share.swps.edu.pl/handle/swps/1810
dc.identifier.weblinkhttps://culture.pl/pl/artykul/dwie-dusze-tworcy-ludowego-w-panstwowym-muzeum-etnograficznym-w-warszawie
dc.pbn.affiliationsztuki plastyczne i konserwacja dzieł sztuki
dc.placePL
dc.pubinfoPL
dc.rightsClosedAccess
dc.subject.enexhibition
dc.subject.enfolk art
dc.subject.plwystawa
dc.subject.plsztuka ludowa
dc.subtypeR03N4.2.1
dc.titleWystawa "Dwie dusze twórcy ludowego"
dc.typeArtCurator
dspace.entity.typeArtistic