Koncepcja normatywności, redundantności, zbędności tekstu prawnego w kontekstach sporów teoretycznych o uniwersalizację metod wykładni i o pojmowanie struktury systemu prawnego

StatusVoR
Simple item page
dc.abstract.enThe authors present their concept of the normativity, redun¬dancy, and superfluity of the legal text, which they have been developing for several years. Two features of Polish legal culture pose significant difficulties for such a theory: (1) the multiplicity of competing theories of statutory interpretation; (2) theoretical debates about the foundations and shape of the legal system. As to (1), the authors situate the proposed concept within disputes over the “proper” directives of interpretation, referring to Jerzy Wróblewski’s idea of common directives (the W-directives) and drawing on two philosophical notions – Henk Zandvoort’s idea of closed supply programs devised for interdisciplinary research and Adam Dyrda’s account of the epistemic parity of competing legal theories from the metaphilosophical standpoint of holistic pragmatism. As to (2), the concept is placed within discussions of the normativity of law, the three-level structure of the legal text, the multi-layered nature of legal cognition, and the so-called multicentricity of law. The conclusions concern two areas. (I) A legislative error can be understood analytically – as non-conformity with a model, viz. an analytically ideal text – or metaphorically, as a lapse in craftsmanship. The first perspective is analyzed in the context of theoretical debates on repeal and amendment (ideas developed by Beata Kanarek and Piotr Zwierzykowski). The latter perspec¬tive is juxtaposed with the research program on conceptual legal metaphors (as in the work of Sylwia Wojtczak). (II) The analyses make it possible to refine the notion of the linguistically rational legislator, an assumption used in statutory interpretation which proves to be a conglomerate of several counterfactual assump¬tions (at different levels of idealization) employed at various stages of interpretation. In conclusion, several theoretical concepts (and the names of their Polish proponents) are listed; these should be para¬phrased and compared in detail with the proposed concept of the normativity, redundancy, and superfluity of the legal text in a monograph.
dc.abstract.plAutorzy przywołują rozwijaną przez siebie od kilku lat koncep¬cję normatywności, redundantności, zbędności tekstu prawnego. Dwie właściwości polskiej kultury prawnej stwarzają duże trud¬ności w opracowywaniu takiej teorii: (1) wielość konkurujących koncepcji wykładni prawa; (2) spory teoretyczne o pojmowanie fundamentów i kształtu systemu prawnego. (Ad 1) Autorzy osadza¬ją proponowaną koncepcję w kontekście sporów o „prawidłowe” dyrektywy wykładni, odwołując się do idei dyrektyw wspólnych (W-dyrektywy Jerzego Wróblewskiego) i korzystając z dwóch idei filozoficznych – tworzenia dla potrzeb badań interdyscyplinarnych zamkniętych programów dostawczych (idea Henka Zandvoorta) i równości epistemicznej konkurujących teorii prawa w ujęciu holistycznego pragmatyzmu (idea Adama Dyrdy). (Ad 2) Zapro¬ponowana koncepcja zostaje osadzona w kontekście dyskusji o normatywności prawa, trójpoziomowości tekstu prawnego, wielopłaszczyznowości poznawania prawa, dyskusji o tzw. multi¬centryczności prawa. Wnioski tekstu dotyczą dwóch obszarów. (I) Błąd legislacyjny można pojmować na sposób analityczny (jako niezgodność ze wzorcem, którym jest tekst idealny analitycznie) oraz metafo¬rycznie – jako błąd w sztuce. Pierwsze ujęcie jest analizowane w kontekście sporów teoretycznych o derogację i nowelizację (idee Beaty Kanarek i Piotra Zwierzykowskiego). Drugie ujęcie jest zestawione z programem badań nad prawniczymi metaforami konceptualnymi (idee Sylwii Wojtczak). (II) Przeprowadzone analizy pozwalają na uszczegółowienie pojęcia prawodawcy racjonalnego językowo – które to założenie jest wykorzystywane w procesie wykładni i okazuje się być konglomeratem kilku założeń kontrfak¬tycznych (o różnym poziomie idealizacji) wykorzystywanych na różnych etapach wykładni. W zakończeniu wymienieni są autorzy i koncepcje teoretyczne, które powinny zostać sparafrazowane i szczegółowo zestawione z koncepcją normatywności, redundantności, zbędności tekstu prawnego przy okazji jej monograficznego opracowywania.
dc.affiliationWydział Psychologii i Prawa w Poznaniu
dc.affiliationInstytut Prawa
dc.contributor.authorWróblewski, Bartłomiej
dc.contributor.authorZajęcki, Maurycy
dc.date.access2025-12-09
dc.date.accessioned2025-12-09T08:51:32Z
dc.date.available2025-12-09T08:51:32Z
dc.date.issued2025-01-01
dc.description.accesstimeafter_publication
dc.description.issue1(129)/2025
dc.description.physical7-60
dc.description.sdgPeaceJusticeAndStrongInstitutions
dc.description.versionfinal_published
dc.identifier.issn1426-6989
dc.identifier.urihttps://share.swps.edu.pl/handle/swps/2071
dc.identifier.weblinkhttps://przegladlegislacyjny.gov.pl/
dc.languagepl
dc.language.otheren
dc.pbn.affiliationnauki prawne
dc.rightsCC-BY
dc.rights.questionYes_rights
dc.share.articleOPEN_JOURNAL
dc.subject.ennormativity
dc.subject.enredundancy
dc.subject.entheoretical disputes
dc.subject.enmethods of legal interpretation
dc.subject.enlegal system
dc.subject.plnormatywność
dc.subject.plredundantność
dc.subject.plspory teoretyczne
dc.subject.plmetody wykładni
dc.subject.plsystem prawny
dc.swps.sciencecloudsend
dc.titleKoncepcja normatywności, redundantności, zbędności tekstu prawnego w kontekstach sporów teoretycznych o uniwersalizację metod wykładni i o pojmowanie struktury systemu prawnego
dc.title.alternativeThe concept of the normativity, redundancy, and superfluity of the legal text in theoretical debates on the universalization of methods of legal interpretation and on conceptions of the structure of the legal system
dc.title.journalPrzegląd Legislacyjny
dc.typeJournalArticle
dspace.entity.typeArticle