Koncepcja normatywności, redundantności, zbędności tekstu prawnego w kontekstach sporów teoretycznych o uniwersalizację metod wykładni i o pojmowanie struktury systemu prawnego
Koncepcja normatywności, redundantności, zbędności tekstu prawnego w kontekstach sporów teoretycznych o uniwersalizację metod wykładni i o pojmowanie struktury systemu prawnego
StatusVoR
Alternative title
The concept of the normativity, redundancy, and superfluity of the legal text in theoretical debates on the universalization of methods of legal interpretation and on conceptions of the structure of the legal system
Authors
Wróblewski, Bartłomiej
Zajęcki, Maurycy
Monograph
Monograph (alternative title)
Date
2025-01-01
Publisher
Journal title
Przegląd Legislacyjny
Issue
1(129)/2025
Volume
Pages
Pages
7-60
DOI
ISSN
1426-6989
ISSN of series
Access date
2025-12-09
Abstract PL
Autorzy przywołują rozwijaną przez siebie od kilku lat koncep¬cję normatywności, redundantności, zbędności tekstu prawnego. Dwie właściwości polskiej kultury prawnej stwarzają duże trud¬ności w opracowywaniu takiej teorii: (1) wielość konkurujących koncepcji wykładni prawa; (2) spory teoretyczne o pojmowanie fundamentów i kształtu systemu prawnego. (Ad 1) Autorzy osadza¬ją proponowaną koncepcję w kontekście sporów o „prawidłowe” dyrektywy wykładni, odwołując się do idei dyrektyw wspólnych (W-dyrektywy Jerzego Wróblewskiego) i korzystając z dwóch idei filozoficznych – tworzenia dla potrzeb badań interdyscyplinarnych zamkniętych programów dostawczych (idea Henka Zandvoorta) i równości epistemicznej konkurujących teorii prawa w ujęciu holistycznego pragmatyzmu (idea Adama Dyrdy). (Ad 2) Zapro¬ponowana koncepcja zostaje osadzona w kontekście dyskusji o normatywności prawa, trójpoziomowości tekstu prawnego, wielopłaszczyznowości poznawania prawa, dyskusji o tzw. multi¬centryczności prawa.
Wnioski tekstu dotyczą dwóch obszarów. (I) Błąd legislacyjny można pojmować na sposób analityczny (jako niezgodność ze wzorcem, którym jest tekst idealny analitycznie) oraz metafo¬rycznie – jako błąd w sztuce. Pierwsze ujęcie jest analizowane w kontekście sporów teoretycznych o derogację i nowelizację (idee Beaty Kanarek i Piotra Zwierzykowskiego). Drugie ujęcie jest zestawione z programem badań nad prawniczymi metaforami konceptualnymi (idee Sylwii Wojtczak). (II) Przeprowadzone analizy pozwalają na uszczegółowienie pojęcia prawodawcy racjonalnego językowo – które to założenie jest wykorzystywane w procesie wykładni i okazuje się być konglomeratem kilku założeń kontrfak¬tycznych (o różnym poziomie idealizacji) wykorzystywanych na różnych etapach wykładni.
W zakończeniu wymienieni są autorzy i koncepcje teoretyczne, które powinny zostać sparafrazowane i szczegółowo zestawione z koncepcją normatywności, redundantności, zbędności tekstu prawnego przy okazji jej monograficznego opracowywania.
Abstract EN
The authors present their concept of the normativity, redun¬dancy, and superfluity of the legal text, which they have been developing for several years. Two features of Polish legal culture pose significant difficulties for such a theory: (1) the multiplicity of competing theories of statutory interpretation; (2) theoretical debates about the foundations and shape of the legal system. As to (1), the authors situate the proposed concept within disputes over the “proper” directives of interpretation, referring to Jerzy Wróblewski’s idea of common directives (the W-directives) and drawing on two philosophical notions – Henk Zandvoort’s idea of closed supply programs devised for interdisciplinary research and Adam Dyrda’s account of the epistemic parity of competing legal theories from the metaphilosophical standpoint of holistic pragmatism. As to (2), the concept is placed within discussions of the normativity of law, the three-level structure of the legal text, the multi-layered nature of legal cognition, and the so-called multicentricity of law.
The conclusions concern two areas. (I) A legislative error can be understood analytically – as non-conformity with a model, viz. an analytically ideal text – or metaphorically, as a lapse in craftsmanship. The first perspective is analyzed in the context of theoretical debates on repeal and amendment (ideas developed by Beata Kanarek and Piotr Zwierzykowski). The latter perspec¬tive is juxtaposed with the research program on conceptual legal metaphors (as in the work of Sylwia Wojtczak). (II) The analyses make it possible to refine the notion of the linguistically rational legislator, an assumption used in statutory interpretation which proves to be a conglomerate of several counterfactual assump¬tions (at different levels of idealization) employed at various stages of interpretation.
In conclusion, several theoretical concepts (and the names of their Polish proponents) are listed; these should be para¬phrased and compared in detail with the proposed concept of the normativity, redundancy, and superfluity of the legal text in a monograph.
Abstract other
Keywords PL
normatywność
redundantność
spory teoretyczne
metody wykładni
system prawny
redundantność
spory teoretyczne
metody wykładni
system prawny
Keywords EN
normativity
redundancy
theoretical disputes
methods of legal interpretation
legal system
redundancy
theoretical disputes
methods of legal interpretation
legal system
Keywords other
Sustainable Development Goals
Exhibition title
Place of exhibition (institution)
Exhibition curator
Type
License type
Funder
Time range from
Time range to
Contact person name
Related publication
Related publication
Grant/project name
Collections
Views
4Acquisition Date11.12.2025
Downloads
2Acquisition Date11.12.2025
Google Scholar
