Projektowanie uwzględniające mieszkańca/użytkownika. O (po)pandemicznej szansie na projektowanie mieszkań lepiej dostosowanych do wykonywania w nich pracy

StatusVoR
Simple item page
cris.lastimport.scopus2025-11-18T04:10:14Z
dc.abstract.enPandemia stała się w pewnym sensie polowym testem (nie)funkcjonalności zamieszkiwanych przestrzeni. Niespodziewany lockdown(y) 2020 r. wymagał szybkiej adaptacji do nowej sytuacji, w której praca i dom połączyły się najpełniej od czasów sprzed rewolucji przemysłowej. Doświadczenie to wpłynęło na większą świadomość własnych potrzeb mieszkańców/użytkowników, a tym samym ujawniło dwa procesy, które analizujemy jako źródło szans na lepsze projektowanie: jest to z jednej strony wymuszona refleksyjność użytkowników przestrzeni, niezbędna dla projektowania uwzględniającego rzeczywiste potrzeby, z drugiej – ukierunkowany na mieszkanie sieciowy (cyfrowy) ekshibicjonizm. Celem badań było zrozumienie, jakie znaczenie mają dwa procesy – wymuszona refleksyjność użytkowników przestrzeni i cyfrowy ekshibicjonizm – dla przestrzeni domowej, w szczególności w odniesieniu do pracy w domu i relacji projektanta/architekta z użytkownikiem w procesie projektowania mieszkania. Analizie poddano wybrane polskie badania doświadczeń zamieszkiwania podczas pandemii w 2020 r. Dobór badań zastanych nie miał charakteru wyczerpującego ani pełnego, lecz służył zilustrowaniu dwóch kluczowych procesów. Pandemia przyczyniła się do upowszechnienia wymuszonej refleksyjności użytkowników oraz cyfrowego ekshibicjonizmu. Doświadczenie pandemii pozwoliło potwierdzić diagnozowany od dekad, wciąż niezadowalający stan relacji między projektantem/architektem a użytkownikiem mieszkania. Istotnym i ważnym wnioskiem jest to, że łącznie doświadczenia pandemii i procesy urefleksyjniania i sieciowego ekshibicjonizmu stanowią unikalną dla projektantów szansę lepszego poznania potrzeb i codzienności użytkowników, a dzięki temu polepszenia jakości powstających projektów, które mogą trafniej odpowiadać na potrzeby użytkowników/mieszkańców – być bardziej funkcjonalne i bardziej elastyczne. Niestety wciąż jest to (zaledwie) szansa na lepsze projektowanie, a nie bodziec rzeczywistych zmian.
dc.affiliationInstytut Nauk Społecznych Uniwersytetu SWPS; Wydział Projektowania
dc.affiliationInstytut Nauk Społecznych
dc.contributor.authorJeran, Agnieszka
dc.contributor.authorBasińska, Anita
dc.date.access2025-03-31
dc.date.accessioned2025-11-17T10:05:33Z
dc.date.available2025-11-17T10:05:33Z
dc.date.created2025
dc.date.issued2025-03-31
dc.description.abstract<jats:p>Pandemia stała się w pewnym sensie polowym testem (nie)funkcjonalności zamieszkiwanych przestrzeni. Niespodziewany lockdown(y) 2020 r. wymagał szybkiej adaptacji do nowej sytuacji, w której praca i dom połączyły się najpełniej od czasów sprzed rewolucji przemysłowej. Doświadczenie to wpłynęło na większą świadomość własnych potrzeb mieszkańców/użytkowników, a tym samym ujawniło dwa procesy, które analizujemy jako źródło szans na lepsze projektowanie: jest to z jednej strony wymuszona refleksyjność użytkowników przestrzeni, niezbędna dla projektowania uwzględniającego rzeczywiste potrzeby, z drugiej – ukierunkowany na mieszkanie sieciowy (cyfrowy) ekshibicjonizm. Celem badań było zrozumienie, jakie znaczenie mają dwa procesy – wymuszona refleksyjność użytkowników przestrzeni i cyfrowy ekshibicjonizm – dla przestrzeni domowej, w szczególności w odniesieniu do pracy w domu i relacji projektanta/architekta z użytkownikiem w procesie projektowania mieszkania. Analizie poddano wybrane polskie badania doświadczeń zamieszkiwania podczas pandemii w 2020 r. Dobór badań zastanych nie miał charakteru wyczerpującego ani pełnego, lecz służył zilustrowaniu dwóch kluczowych procesów. Pandemia przyczyniła się do upowszechnienia wymuszonej refleksyjności użytkowników oraz cyfrowego ekshibicjonizmu. Doświadczenie pandemii pozwoliło potwierdzić diagnozowany od dekad, wciąż niezadowalający stan relacji między projektantem/architektem a użytkownikiem mieszkania. Istotnym i ważnym wnioskiem jest to, że łącznie doświadczenia pandemii i procesy urefleksyjniania i sieciowego ekshibicjonizmu stanowią unikalną dla projektantów szansę lepszego poznania potrzeb i codzienności użytkowników, a dzięki temu polepszenia jakości powstających projektów, które mogą trafniej odpowiadać na potrzeby użytkowników/mieszkańców – być bardziej funkcjonalne i bardziej elastyczne. Niestety wciąż jest to (zaledwie) szansa na lepsze projektowanie, a nie bodziec rzeczywistych zmian. </jats:p>
dc.description.accesstimeat_publication
dc.description.issue1
dc.description.physical335-355
dc.description.sdgGoodHealthAndWellBeing
dc.description.sdgSustainableCitiesAndCommunities
dc.description.versionfinal_published
dc.description.volume87
dc.identifier.doihttps://doi.org/10.14746/rpeis.2025.87.1.17
dc.identifier.eissn2543-9170
dc.identifier.issn0035-9629
dc.identifier.urihttps://share.swps.edu.pl/handle/swps/2003
dc.identifier.weblinkhttps://pressto.amu.edu.pl/index.php/rpeis/article/view/42773
dc.languagepl
dc.language.otheren
dc.pbn.affiliationnauki socjologiczne
dc.rightsCC-BY
dc.rights.questionYes_rights
dc.share.articleOPEN_JOURNAL
dc.subject.endomestic space
dc.subject.endwelling
dc.subject.enremote work
dc.subject.enmultifunctionality
dc.subject.enrelation designer/architect–resident
dc.subject.plprzestrzeń domowa
dc.subject.plzamieszkiwanie
dc.subject.plpraca w domu
dc.subject.plwielofunkcyjność
dc.subject.plrelacja projektant – użytkownik
dc.swps.sciencecloudsend
dc.titleProjektowanie uwzględniające mieszkańca/użytkownika. O (po)pandemicznej szansie na projektowanie mieszkań lepiej dostosowanych do wykonywania w nich pracy
dc.title.alternativeDesigning with the resident/user in mind: The (post)pandemic opportunity for designing homes better suited for work-from-home environments
dc.title.journalRuch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
dc.typeJournalArticle
dspace.entity.typeArticle