Unikalne właściwości biologiczne i fizjologiczne endogennej N, N-dimetylotryptaminy z perspektywy funkcjonowania układu nerwowego

StatusVoR
Simple item page
cris.lastimport.scopus2025-08-30T03:15:32Z
dc.abstract.enN, N-dimethyltryptamine (DMT) is an indole alka­loid commonly known as a dimethyl derivative of tryptamine belonging to the classic psychedelics and isendogenous in many plant species, animals, and humans. Its psychedelic effects include distortions of visual, spatial, and temporal perception and somatic sensations. However, the potential health benefits of DMT rather than its effects on consciousness are currently the subject of intense debate. In particular, the role of DMT as a psychoplastogen, a substance influencing neurogenesis, gliogenesis, and structural and functional plasticity, highlights the prospect of exploiting DMT’s therapeutic potential. Furthermore, DMT shows promise for treating depressive disorders, anxiety disorders, and neurodegenerative diseases. Indeed, DMT simultaneously exhibits neuroprotective and immunomodulatory properties and enhances anti-inflammatory effects, and may also play a pivotal role in the protection of nerve cells during oxidative stress, with the secretion of DMT during near-death states considered a natural defense mechanism of the body. As such, this article aims to summarize the state of research on DMTs’ unique biological and physiological properties within the context of nervous system function. Moreover, DMT occurrence, synthesis and function, and its role as a neurotransmitter with an affinity for serotonergic and sigma-1 receptors, for which it is a natural ligand, are considered, and the main DMT-binding receptors and their functional effects are highlighted.
dc.abstract.plN, N-dimetylotryptamina (DMT) jest alkaloidem indolowym, znanym powszechnie jako dwumetylowa pochodna tryptaminy. Należy do klasycznych psychodelików i występuje endogennie w wielu gatunkach roślin, u zwierząt i ludzi. Psychodeliczne efekty DMT prowadzą do zniekształceń wizualnych, np. postrzegania przestrzeni i czasu, oraz odczuć somatycznych. Jednak to nie wpływ DMT na zmiany świadomości, ale jego potencjał zdrowotny stanowi dziś przedmiot intensywnych dyskusji. Celem artykułu jest podsumowanie stanu badań wskazujących na unikalne właściwości biologiczne i fizjologiczne DMT z perspektywy funkcjonowania układu nerwowego. Omówiono jego występowanie, syntezę, a także rozważano funkcję DMT jako neuroprzekaźnika i jego powinowactwo do receptorów, w tym serotoninergicznych, oraz receptora sigma-1, dla którego DMT jest naturalnym ligandem. W artykule wymieniono główne receptory wiązania DMT wraz z ich efektami funkcjonalnymi. Wskazując na rolę DMT jako psychoplastogenu, wpływającego na neurogenezę, gliogenezę i plastyczność strukturalną i funkcjonalną, podkreśla się szczególnie możliwość wykorzystania potencjału terapeutycznego DMT. Wydaje się obiecujący, jeśli chodzi o zastosowanie w leczeniu zaburzeń depresyjnych, zaburzeń lękowych czy chorób neurodegeneracyjnych. Jednocześnie wykazuje właściwości neuroprotekcyjne i immunomodulacyjne oraz wzmaga efekty przeciwzapalne. N, N-dimetylotryptamina może też odgrywać zasadniczą rolę w ochronie komórek nerwowych w trakcie stresu oksydacyjnego, a wydzielanie DMT przy stanach bliskich śmierci jest traktowane jako naturalny mechanizm obronny ciała.
dc.affiliationCentrum Neuronauki Behawioralnej
dc.affiliationWydział Psychologii w Warszawie
dc.affiliationInstytut Psychologii
dc.contributor.authorSchimmelpfennig, Jakub
dc.contributor.authorJankowiak-Siuda, Kamila
dc.date.access2023-07-03
dc.date.accessioned2024-10-16T08:31:15Z
dc.date.available2024-10-16T08:31:15Z
dc.date.created2023
dc.date.issued2023-07-03
dc.description.accesstimeat_publication
dc.description.additionalbrak
dc.description.issue1-2
dc.description.physical1-10
dc.description.versionfinal_published
dc.description.volume18
dc.identifier.doi10.5114/nan.2023.129068
dc.identifier.issn1896-6764
dc.identifier.urihttps://share.swps.edu.pl/handle/swps/961
dc.identifier.weblinkhttps://www.termedia.pl/Unikalne-wlasciwosci-biologiczne-i-fizjologiczne-endogennej-r-nN-N-dimetylotryptaminy-z-perspektywy-funkcjonowania-ukladu-nerwowego,46,50960,1,0.html
dc.languagepl
dc.language.abstractpl
dc.language.otheren
dc.pbn.affiliationpsychologia
dc.rightsCC-BY-NC-SA
dc.rights.questionYes_rights
dc.share.articleOPEN_JOURNAL
dc.subject.enDMT
dc.subject.enN
dc.subject.enN-dimethyltryptamine
dc.subject.enpsychedelics
dc.subject.enpsychoplastogen
dc.subject.ensigma-1
dc.subject.en5-HT2A.
dc.subject.plDMT
dc.subject.plN
dc.subject.plN-dimetylotryptamina
dc.subject.plpsychodeliki
dc.subject.plpsychoplastogen
dc.subject.plsigma-1
dc.subject.pl5-HT2A.
dc.swps.sciencecloudsend
dc.titleUnikalne właściwości biologiczne i fizjologiczne endogennej N, N-dimetylotryptaminy z perspektywy funkcjonowania układu nerwowego
dc.title.alternativeUnique biological and physiological properties of endogenous N, N-dimethyltryptamine from the perspective of functioning of the nervous system
dc.title.journalNeuropsychiatria i Neuropsychologia
dc.typeJournalArticle
dspace.entity.typeArticle