Możliwość weryfikacji wpisu do ewidencji zabytków. Glosa aprobująca do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 października 2023 r. (II OSK 2326/18)
Możliwość weryfikacji wpisu do ewidencji zabytków. Glosa aprobująca do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 października 2023 r. (II OSK 2326/18)
StatusVoR
Alternative title
Possibility of verifying an entry into the register of monuments – approving commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 18 October 2023, II OSK 2326/18
Authors
Daniel, Paweł
Monograph
Monograph (alternative title)
Date
2024
Publisher
Journal title
Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych
Issue
1
Volume
Pages
Pages
96-102
DOI
ISSN
1232-7107
ISSN of series
Access date
2024-09-18
Abstract PL
Jednym z podstawowych zagadnień związanych z ochroną zabytków pozostaje kwestia ujęcia danej nieruchomości w ewidencji gruntów. Dokonanie wpisu ma wpływ na prawa i obowiązki właścicieli lub użytkowników wieczystych, wyznaczając sferę przysługujących im uprawnień, przy czym obowiązujące przepisy ustawy o z 23.07.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nie przewidują procedury, w której osoby bezpośrednio zainteresowane miałyby możliwość czynnego udziału w postępowaniu zakończonym wpisem. W stanie prawnym ukształtowanym wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 11.05.2023 r., P 12/18, należało przyjąć, że brak powyższej procedury stanowi naruszenie zasad konstytucyjnych, w tym ochrony prawa własności oraz zasady proporcjonalności. Orzeczenie powyższe zaktualizowało jednak problem dotyczący weryfikacji już dokonanych wpisów. Naczelny Sąd Administracyjny w glosowanym wyroku z 18.10.2023 r., II OSK 2326/18, stanął na stanowisku, że wpis do ewidencji zabytków należy traktować jako akt lub czynność w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 ustawy 30.08.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który to przepis może być zaskarżony do sądu administracyjnego przez właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości, a sama wadliwość procedury w przedmiocie wpisu do ewidencji i jej zaskarżenie musi skutkować każdorazowo bezskutecznością wpisu do ewidencji. Oznacza to, że sądy administracyjne uznały, iż kwestie formalne – w postaci braku odpowiedniej procedury – dyskwalifikują wpis do ewidencji, co należy uznać za działanie prawidłowe, służące ochronie praw jednostki.
Abstract EN
One of the main issues related to the protection of monuments is the matter of including a given property in the land register. This is because making an entry affects the rights and obligations of owners or perpetual usufructuaries, specifying their rights, whereby the applicable provisions of the Act on the protection of and care for monuments of 23 July 2003 do not provide for a procedure in which directly interested persons would have the ability to actively participate in proceedings ending with an entry. In the legal situation established by the ruling of the Constitutional Tribunal of 11 May 2023, P 12/18, it should have been accepted that the lack of this procedure constitutes a breach of constitutional principles, including the protection of ownership rights and the principle of proportionality. However, this ruling updated the problem regarding the verification of entries that have already been made. In the ruling under review, the Supreme Administrative Court took the stance that entry into the register of monuments should be treated as an act or activity in the meaning of Article 3 § 2, item 4 of the Law on proceedings before administrative courts of 30 August 2002, which may be contested by the owner or perpetual usufructuary of the real property before an administrative court. It simultaneously pointed out that a defect in the procedure regarding the entry into the register itself always prejudges that the entry into the register is ineffective. This means that the administrative courts held that formal issues – in the form of the lack of appropriate procedure – disqualify the entry into the register, which should be considered a correct action serving the purpose of protecting individual rights.
Abstract other
Keywords PL
nieruchomości
ochrona zabytków
sądowa kontrola aktów lub czynności
ochrona zabytków
sądowa kontrola aktów lub czynności
Keywords EN
real property
protection of monuments
judicial review of acts or activities
protection of monuments
judicial review of acts or activities
Keywords other
Exhibition title
Place of exhibition (institution)
Exhibition curator
Type
License type
Funder
Time range from
Time range to
Contact person name
Related publication
Related publication
Grant/project name
Collections
Views
8Acquisition Date21.12.2024
Downloads
3Acquisition Date21.12.2024
Google Scholar
