System rodzinny a poczucie samotności młodzieży z rodzin o typowej organizacji życia i rodzin rozłączonych z powodów ekonomicznych
System rodzinny a poczucie samotności młodzieży z rodzin o typowej organizacji życia i rodzin rozłączonych z powodów ekonomicznych
StatusVoR
Alternative title
The family system and the feeling of loneliness of young people from families with a typical organization of life, and families separated for economic reasons
Authors
Dołęga, Zofia
Monograph
Monograph (alternative title)
Date
2022-03
Publisher
Journal title
Wychowanie w Rodzinie
Issue
1
Volume
26
Pages
Pages
29-47
ISSN
2082-9019
ISSN of series
Access date
2022-03
Abstract PL
Wprowadzenie. Praca przedstawia analizę porównawczą systemów rodzinnych i poczucia osamotnienia u nastolatków pochodzących z rodzin nierozdzielonych i rozdzielonych ze względów ekonomicznych. Analizowano systemowe wymiary rodziny nawiązujące do Modelu Circumplex Davida Olsona (2011), takie jak spójność (od niezaangażowania, przez odrębność, połączenie, po splątanie), adaptacyjność/elastyczność (od sztywności, przez separację, elastyczność, po chaos), komunikacja i zadowolenie z życia rodzinnego. Poczucie osamotnienia nastolatków przedstawiono zgodnie z autorską trójwymiarową koncepcją społecznej, emocjonalnej i egzystencjalnej samotności psychologicznej ( Dołęga, 2020).
Cel. Celem pracy jest weryfi kacja przekonania, że czasowo-przestrzenne rozłączenie rodzin z powodów ekonomicznych wpływa na pogorszenie funkcjonowania systemowego i wzrost poczucia samotności u nastolatków wychowujących się w takich okolicznościach.
Materiały i metody. W pracy wykorzystano autorską ankietę życia rodzinnego, polską adaptację FACES IV (Margasiński, 2009), opartą na Modelu Circumplex D. Olsona (2011) oraz Skalę do Badania Samotności dla młodzieży (SBS) ( Dołęga, 2003). Badanie było mikroanalizą środowiskową z celowym doborem dwóch grup rodzin różniących się zasadniczo jedynie sposobem realizacji funkcji ekonomicznej (rodziny tradycyjne vs rozłączone ze względów ekonomicznych). Kontrolowano czynnik płci. W analizach statystycznych zastosowano testy normalności i inne parametry rozkładów oraz dwuczynnikową analizę wariancji.
Wyniki. Uzyskane wyniki świadczą o braku zasadniczych różnic w funkcjonowaniu systemów rodzinnych oraz w poczuciu samotności u młodzieży z badanych typów rodzin. Znaczący natomiast jest czynnik płci, który dał rezultaty zgodne z kulturowym wzorcem płci (płeć z wychowania). Dziewczęta z rozdzielonych rodzin percypują ich mniejszą spójność, podczas gdy chłopcy z takich rodzin doceniają ich większą elastyczność.
Wnioski. Rezultaty te podają w wątpliwość zasadność powszechnego przekonania, że praca zarobkowa rodziców, która skutkuje czasowym rozłączeniem członków rodziny, bezdyskusyjnie wiąże się z ryzykiem destabilizacji rodzin i wzrostem poczucia samotności u nastolatków. Skłaniają też do refl eksji nad nieuzasadnionym, publicystycznym używaniem terminu „eurosierota”.
Abstract EN
Introduction. The work concerns a comparative analysis of family systems and the feeling of loneliness of teenagers coming from families separated and not separated, for economic reasons. Systemic dimensions of the family referring to the Circumplex Model by David
Olson (2011) were analysed, such as coherence (from disengaged, separated, connected, to enmeshed), adaptability / fl exibility (from rigid, structured, fl exible, to chaotic), communication, and satisfaction with family life. Teenagers’ sense of loneliness was presented in accordance with the original three-dimensional concept of social, emotional, and existential psychological loneliness ( Dołęga, 2020).
Aim. The aim of the study is to verify the belief that the time-space separation of families for economic reasons adversely affects the system functioning and increases the sense of loneliness of teenagers growing up in them.
Materials and methods. The work uses the proprietary family life survey, the Polish adaptation of FACES IV (Margasiński, 2009) based on Olson’s Circumplex Model (2011), and the Loneliness Scale for Youth (SBS, Dołęga, 2003). The study was an environmental microanalysis with a deliberate selection of two groups of families that differed, essentially, only in the manner of implementing the economic function (traditional families versus those separated for economic reasons). The gender factor was controlled. In statistical analyses, normality tests and other distribution parameters as well as a two-way analysis of variance were used.
Results. The obtained results prove that there are no fundamental differences in the functioning of family systems and the sense of loneliness of young people from the analyzed types of families. On the other hand, the sex factor is signifi cant, as it produces results in line with the cultural pattern of gender (upbringing gender). Girls from separated families perceive their less cohesion, while boys from separated families appreciate their greater fl exibility.
Conclusion. These results call into question the validity of the widespread belief that parents’ gainful employment resulting in temporary separation of families is associated with an indisputable risk of destabilization of families and an increase in the sense of loneliness of adolescents. It also prompts refl ection on the unjustifi ed journalistic use of the term „euro-orphan”.
Abstract other
Keywords PL
system rodzinny
młodzież
poczucie samotności
rodzina rozłączona
młodzież
poczucie samotności
rodzina rozłączona
Keywords EN
family system
young people
feeling lonely
separated family
young people
feeling lonely
separated family
Keywords other
Exhibition title
Place of exhibition (institution)
Exhibition curator
Type
License type
Funder
Time range from
Time range to
Contact person name
Related publication
Related publication
Grant/project name
Collections
Views
7Acquisition Date16.12.2025
Downloads
0Acquisition Date20.10.2022
Altmetrics©
Dimensions
Google Scholar
